[longraihoney]

Đối với phân tử có từ 3 nguyên tử trở lên, để khảo sát sự tạo thành liên kết trong phân tử ta thường xem xét sự lai hóa obitan nguyên tử :
-Xem phân tử AXnEm, trong đó A là nguyên tử cần xác định lai hóa( được gọi là nguyên tử trung tâm), X là ký hiệu nguyên tử liên kết với A, n là số nguyên tử X, E là ký hiệu cặp e(hoặc e độc thân) chưa tham gia liên kết( thường là e lớp ngoài cùng). m là số cặp e( hoặc số e độc thân) chưa tham gia liên kết.
+ Nếu m+n=2 thì A lai hóa sp( 2 obittan lai hóa định hướng ngược chiều nhau trên một đường thẳng )
+ Nếu m+n =3 thì A lai hóa sp2(3 obitan lai hóa định hướng về 3 đỉnh của một tam giác đều)
+ =4 thì A sp3(4 obitan lai hóa định hướng về 4 định của một hình tứ diện đều). ngoài ra còn có các kiểu lai hóa khác ở phổ thông ta không cần quan tâm
Chú ý các obitan lai hóa là đồng nhất, và có hình dạng giống như obitan p không cân xứng( đầu to đầu nhỏ).Các obitan lai hóa chỉ xen phủ tạo thành liên kết sich ma.
- Vẽ sự xen phủ tạo liên kết xich ma giữa obitan lai hóa của nguyên tử trung tâm(A) và obitan của nguyên tử tạo liên kết(X).
- Nếu nguyên tử trung tâm(A) và nguyên tử tham gia liên kết(X)còn chứa e độc thân chưa tham gia liên kết trên obitan p ở lớp ngoài thì sẽ có sự xen phủ giữa các obitan này để tạo liên kết pi.
-xác định được lai hóa ta sẽ xác định được hình dạng của phân tử

Ví dụ phân tử BF3. Bo có 3 e lớp ngoài tạo 3 liên kết với 3 nguuyên tử F nên nó không còn e chưa tham gia liên kết ở lớp ngoài nên m=0. Vì có 3 F nên n=3. TA thấy tổng n+ m= 3 nên B có lai hóa sp2. Sau đó bạn vẽ obitan lai hóa sp3 xen phủ với 3 obitan p của 3 nguyên tử F tạo ra 3 liên kết sich ma. Phân tử này có dạng tam giác đều : 3 nguyên tử F ở 3 đỉnh của tam giác, B ở tâm của tam giác đều.


Đây là những kiến thức cơ bản nhất về lai hoá... không nhất thiết phải post tuy nhiên mình muốn làm rõ cho mọi người thấy còn bạn muốn thì cứ tìm lại trong box này có bài mình đã hỏi về lai hoá cách đây vài tháng ^ ^