Tính phân cực của các hợp chất hữu cơ do sự đóng góp của tất cả các nối trong hợp chất . Đối với nối C và H thì do độ âm điện của 2 nguyên tố này gần nhau nên xem như nối này không phân cực .
Ví dụ : Hydrocarbon chỉ có nối C-H nên các hợp chất hữu cơ thuộc loại hydrocarbon là không phân cực .
Với alcol, trong hợp chất có 3 loại nối là C-H, C-O và O-H. C-H không phân cực, như đã nói độ âm điện C và H gần nhau nên xem như tính phân cực của nối C-O và nối O-H là như nhau . O có độ âm điện lớn hơn H nên nối này bị phân cực về phía O. Vậy alcol là hợp chất có cực .
Xét hợp chất phức tạp hơn như melamine C3H6N6 và cyanamide H2NCN.
Với cyanamide thấy nối C-N phân cực, N-H cũng phân cực nên dự đoán chất này có tính phân cực mạnh, số liệu thực nghiệm cho thấy chất này tan tốt trong nước (775 g/l ở 15 °C).
Xét trime của nó, melamine, hợp chất vòng 6 cũng có nhóm phân cực N-H, tuy nhiên nghiên cứu cấu trúc và sự cộng hưởng cũng như liên kết hydrogen nội phân tử nên mặc dù có cấu trúc gần giống cyanmide nhưng melamine lại khó tan trong nước hơn nhiều (3.1 g/l (20 °C)).
Như vậy việc xét tính phân cực hay không phân cực của các hợp chất hữu cơ ban đầu dựa vào sự đóng góp tính phân cực của tất cả các nối (sau này ta chỉ xét các nhóm chức có mặt thôi chẳng hạn) và các yếu tố cấu trúc ảnh hưởng đến độ phân cực (cộng hưởng...)
Một yếu tố tạm dùng để đánh giá tính phân cực của các hợp chất hữu cơ là khả năng tan trong các dung môi, nếu tan tốt trong nước, acetonitril, acetate ethyl ... thì tạm gọi chất này phân cực, nếu tan tốt trong CS2, CCl4, CHCl3 thì tạm gọi là kém phân cực .
Thân!
|